Dijital Pazarlama Avantajları ve Dezavantajları

Dijital pazarlama konusu çok ağır ve gerçekten 6 yıllık eğitim sonucunda başarılı olabileceğiniz bir alan. Nasıl bir doktor 6 yıllık çok ciddi bir eğitimden geçiyor ve sonucunda uzmanlığı ile alakalı ataması oluyor tıpkı pazarlama da böyle olmalıdır.

Zira pazarlama gerçek manada sektörleri, yaşam tarzlarını, ödenecek ücretleri ve gelir gider dengelerini ilgilendiren bir alandır. 1985 yılında yapılan bir röportajda Amerikan Pazarlama Derneğine “Pazarlama nedir?” şeklinde bir soru soruldu. Amerikan Pazarlama Derneği bu soruya cevap olarak “Pazarlama, kişisel ve örgütsel amaçlara ulaşmayı sağlayacak değişimi meydana çıkarabilmek için mal, hizmet ve fikirlerin geliştirilmesi, fiyatlandırılması, dağıtımı ve tutundurulmasına yönelik planlama ve uygulama sürecidir” dedi. Ancak son 30 yıldır kimse bu cümlede ne anlatılmak istendi anlayamadı.

Özellikle pazarlama bölümü öğrencileri bu cümleyi anlayabilmek için kafa patlattı. Ama hiç kimse bizim burada vereceğimizden daha detaylı bir açıklama yapmadı. Burada Pazarlama, geleneksel pazarlama, dijital pazarlama, dijital pazarlamanın avantajları ve dezavantajları, dijital pazarlama araçları, dijital pazarlama faydaları gibi en temel konulara değiniyor olacağız. O sebeple bu içeriğin çok detaylı bir rehber olduğunu unutmadan önce bir kahve alın, arkanıza yaslanın ve dikkatli bir şekilde içeriği inceleyin. Çünkü burada öğreneceklerinizi bir daha başka yerde bulamayabilirsiniz. O sebeple mutlaka bu sayfayı “Sık Kullanılanlar” tarafına kaydedin. Hadi başlayalım…

Pazarlama Nedir?

Pazarlama sözlük anlatımı ile “Pazarlama, kişisel ve örgütsel amaçlara ulaşmayı sağlayacak değişimi meydana çıkarabilmek için mal, hizmet ve fikirlerin geliştirilmesi, fiyatlandırılması, dağıtımı ve tutundurulmasına yönelik planlama ve uygulama sürecidir” demektir. Ama buradan anlayacağınız çok kısıtlı bir bilgi var. Bu sebeple bu konuyu çok daha detaylı bir açalım.

Bir şirket içerisindeki finans döngüsünün tamamlanabilmesi için mutlaka o şirketin para kazanıyor olması gerekir. Eğer bir işletme para kazanamıyorsa bütün işlevleri geçersiz ve fonksiyonları cevap vermiyordur. İşletme gelir elde etmek zorunda olan bir varlıktır. Bu varlığa düzenli olarak gelir akışını sağlayan ise pazarlamadır. Pazarlamayı sadece koca bir departman olarak düşünmenize gerek yok. Sadece tek bir kişi dahi koca bir pazarlama ekibine karşı gelebilir.

Bir milli piyango bileti satışı yapan kişi bilet satabilmek için bağırır, gösterir ve anlatır. Bu hareketlerin tamamı bizlere bilet satmak, gelir elde etmektir. Ancak pazarlamanın reklamdan ayrıldığı ince nokta reklam ürünü satar, pazarlama markayı. Eğer bu farkı anlayabilirseniz geri kalanı çok daha rahat anlayacaksınız. Bir işletme gelir elde ettiği sürece ayakta kalır dedik, ek olarak işletmenin bütçesinin hazırlanabilmesi için ortaya mali tabloların girmesi gerekir. Mali tabloların oluşabilmesi için ise gelir ve gider dengesinin oluşmuş olması gerekir. Eğer bu tabloyu oluşturamazsak pazarlama departmanı çalışmıyor veyahut yetersiz kalıyor demektir.

Pazarlama o para kazanması gereken şirkete çok şey katar. Örneğin, marka ile halk arasındaki bağın sıcaklığı, marka bilinirliği, ürün güvenilirliği, ürün sevgisi, markanın tanıtılması ve sevdirilmesi gibi olaylarla ilgilenir. Aslen pazarlama asla bir ürünü satmak değildir. İnsanlar pazarlamacı ile reklamcıyı karıştırabiliyor.

Reklam çalışmaları ürüne dayalıdır. Ancak pazarlama ise sadece markaya dayalıdır. Pazarlamacı, kaynakları halk arasında kullanarak marka ile halkın arasındaki bağın sıcaklaşmasına olanak sağlar. Bu sayede markaya güvenen halk daha çok ürün satın alır, her yerde o markadan bahseder ve “Kulaktan kulağa pazarlama” olgusunu otomatik olarak oluşturur. Kulaktan kulağa pazarlama= A kişisinin B kişisine bir marka / ürün hakkında bahsetmesi. Pazarlamayı anladıysak geleneksel pazarlama yöntemlerinden bahsedelim.

Geleneksel Pazarlama Yöntemleri

Geleneksel pazarlama; net bir anlam ile beraber kitle pazarlaması olarak adlandırabilmektedir. Geleneksel pazarlama adından da anlaşılacağı üzere eski, gelenekçi, güncellenmemiş ve eskiden kalma fikirlerle devam eden bir pazarlama yöntemidir. Televizyon, radyo, gazete, posta kutuları, kartvizitler, broşürler, reklam panoları ve buna benzer tüm objeler geleneksel pazarlama yöntemlerine girer. Eğer bir köy halkına odaklanmak istiyorsanız doğru adımınız her zaman geleneksel pazarlama olmalıdır.

O bölgenin yerel televizyon kanalı, yerel radyo kanalı, posta kutuları, reklam panoları bizzat ilgili hedef kitleye sizleri çok rahat ulaştırır. Bölge insanı ile marka arasındaki bağı güncellemek istiyorsanız en doğru araç tabii ki geleneksel pazarlama olacaktır. Ancak günümüz buna imkan vermeyen en önemli araçtır. Ayrıca geleneksel pazarlama yöntemleri saklanabilmektedir.

Ertesi gün istenildiği zaman tekrar okunabilme özelliğine sahiptir. Kişi dilerse tekrar izleyebilir, çok basittir ve istenilen kesime net ulaşımı sağlayabilir. Ama unutulmaması gereken en önemli kural; geleneksel pazarlama kesinlikle maddi olarak markayı zorlayabilecek bir kavramdır. Geleneksel pazarlama yöntemleri kullanılacağı zaman yerel bir televizyon kanalından alınacak olan 30 saniyelik reklam bedeli ortalama 20.000 TL olacaktır.

Bu kadar ayrıntılı düşünüldüğü zaman aslında geleneksel pazarlamanın bitmeye yüz tuttuğunu anlayabiliyoruz. Zorlama komedi televizyon dizileri, acınası senaryoya sahip filmler, trajikomik belgesel ve diziler. El birliği ile televizyon camiasını mahvettiler. Ama kaybedilmiş bir durum yok. Geleneksel pazarlama her ne kadar kalabalık, korkutucu, pahalı ve değer kaybetmiş olsa da dijital pazarlama adında bir obje daha var.  Zaman içerisinde gelişen teknolojiler ile beraber çok daha farklı sonuçlar ortaya çıktı. Dijital pazarlama stratejileri gelişti, insanların dijitale olan yakınlığı ile beraber dijital pazarlama artık çok daha uygun fiyatlı, çok daha kesin sonuçlara varabilen, istenilen hedef kitlenin direkt olarak hedeflenebilmesi ile beraber çok daha etkili oldu.

Dijital Pazarlama Avantajları

Bu da hem internetin hem dijital pazarlamanın bizler için ne kadar önemli olduğunu gösteriyor. Bir e-ticaret mağazası bulunan sıradan bir butik fiziksel rakiplerine karşı %80’e varan avantajlara sahip olabiliyor. Sebebi ise Pazar yeri sağlayıcısının hem mağazaya hem ürüne direkt olarak reklam çıkabilmesi ile ortaya çıkıyor. Bir reklam çıktısı ile beraber ilgili ürün ortalama olarak 45.000 kişiye gösterilebiliyor. E haliyle stokların güncellenmesi ile beraber anında stok tükenmesine sebep oluyor. Ama sadece fiziksel mağazası olan bir butik sadece 20 kişiye satmıştır oysaki. Tüm dünyada yapılan araştırmalar neticesinde karşılaşılan durum ise şu: Dijital pazarlama, geleneksel pazarlamaya karşı çok daha güçlü bir silahtır.

Güncel ve yenidünyaya uyum sağlayabilen dijital pazarlama çok daha düşük fiyatlarla sunulabiliyor. Bu ise ikinci ayrıntıdır. Sadece fiziksel satışlarına önem veren, dijital pazarlamaya önem vermeyen ve haliyle yatırım yapmayan işletmelerin tamamı zarar raporları hesaplarken dijital pazarlamaya önem veren ve yatırım yapan tüm işletmeler anlık stok tükenmeleri ile çok daha güçlü hale gelebiliyor. Rekabetin çetin olduğu yerde her zaman dijital pazarlama, işletmeyi her zaman çok daha güçlü ve otoriter yapıyor. Dijital pazarlama sayesinde hem dijital kanallar daha aktif kullanılıyor, hem marka / işletme kendisini çok daha iyi gösteriyor hem de anlık satış rakamları ile rakiplerine fark atıyor. Ayrıca müşteriler ile daha stratejik ve sıcakkanlı ilişkiler kurulabiliyor.

• Dijital pazarlama; markanın, ürünün veyahut bizzat firmanın internet ortamında tanıtılması, ve dijital reklamlarının yapılmasını sağlayan bir süreçtir. Geleneksel pazarlama nasıl önemliyse dijital pazarlama da aynı seviyede önemli bir süreçtir. Özellikle sadece internet ortamında iş yapan markalar için önemi vazgeçilmezdir. İnternette ses duyurabilmek, bir markayı veyahut ürünü satabilmek çok daha kolaydır. Bu sebeple dijital pazarlamaya önem veren tüm firmalar çok daha kolay satış rakamı yakalayabilirler.

Dijital Pazarlamanın Ölçülebilir Olması

Dijital pazarlama ürünlerinden bir tanesi olan banner reklamın kaç kişi gördüğü, kaç kişi tıkladığı ve o ürünü o bannerdan gelip kaç kişinin satın aldığı ölçülebilir. Online dergilerin kaç kişi tarafından okunduğu, total reklamın kaç kişiye gösterim yapıldığı gibi birbirinden fazla ölçülebilir eklentisi ile dijital pazarlama marka için adeta altın niteliğindedir.

Dijital Pazarlamanın Daha Uygun Olması

Dijital pazarlama ürünleri başta reklam, tanıtım, personel ve gider maliyetleri ortaya koyulduğunda çok daha uygun fiyatlı olduğu saptanmıştır. Geleneksel pazarlamaya yönelik yapılan reklamlar çok daha yüklü miktarları bulabiliyor. Ancak dijital pazarlamada bir reklamın maliyeti tıklama başına 1 TL gibi çok cüzi miktarları bulabiliyor. Ayrıca sadece dijital reklamlarla değil SEO ile de ön plana çıkabilirsiniz. SEO hakkında internetten edineceğiniz bilgiler doğrultusunda web sitenizi ilgili anahtar kelimelerinde ön plana çıkarabilirsiniz.

Dijital Pazarlamanın Hedef Kitle Belirleyebilmesi

Dijital ortamda her bir bireyin demografik özelliği bulunmaktadır. Google’da yaptığınız aramalar, girdiğiniz web siteler, sosyal medya paylaşımlarınız, paylaştığınız fotoğraflar, incelediğiniz ürün ve web siteleri her biri sizin nasıl biri olduğunuzu ortaya çıkaran demografik özelliklerdir. Bu sebeple dijital pazarlama direkt kişiye özel hedef belirleme seçeneğine sahiptir. Google’da “Kırmızı çanta” araması yapmış bir kişiye direkt olarak kırmızı çanta reklamı çıkarabilirsiniz.

Dijital Pazarlamanın İnteraktif İletişime Sahip Olması

İnternette aradığınız herhangi bir ürün hakkında hemen tüm detaylara ulaşabilirsiniz. O ürünü daha önce satın almış kullanıcıların yorumları, düşünceleri ve beğenileri hemen önünüze listelenebilir. Bu yorumlar o ürün ile alakalı satın alma sürecini çok daha hızlandırabilmektedir. 10 adet iyi yorum 1000 adet satış getireceğini asla ama asla unutmayınız. Dijital pazarlama dünyası bu kadar zenginken kullanmamak ve avantajlarını görmezden gelmek büyük bir hata olacaktır. Bu sebeple elinizden geldiğinde dijital pazarlamanın avantajlarından faydalanmalısınız.

Dijital Pazarlamanın Dezavantajları

Tabii ki onlarca avantajı olduğu gibi biraz da dezavantajı var dijital pazarlamanın. Zaten yeryüzünde sadece avantajı olan ne var ki? Bu sebeple dezavantajlardan uzak durmaya çalışarak zararlarından bir nebze korunabilirsiniz. Dijital pazarlama sadece para kazandırabilen bir yer değil aynı zamanda bir firmanın “Daha iyi nasıl batılır?” sorusuna gerçek bir cevaptır.

İnternette Çok Fazla Alternatif Olması

Şöyle düşünün, Türkiye’de 1000 tane kuaförün aynı cadde üzerine dükkân açmış. Hangisi daha iyi iş yapacak hangileri para kazanamayacak? Markalar internette milyonlarca içerik, reklam ve görsel sunabiliyor. Rekabetin bu kadar çetin olmasının ana sebebi çok fazla alternatif olmasıdır. Ancak sevilen bir marka haline gelmek, kişinin tüm ihtiyaçlarını karşılıyor olmak diğer alternatifleri her zaman yok edecektir. Bu sebeple alternatif yıkan bir yanınızın olması gerekiyor. Yoksa sizin gibi binlerce işletme olduğunu asla unutmayın.

Hızlı İletişim Hataları Olması

İnternet zaten çok hızlı bir ortamdır, bunu hepimiz çok iyi biliyoruz. Anlık değişimler, yükselen firmalar, düşen firmalar tüm bu işlemler anında gerçekleşiyor. Bu sebeple bu kadar hızlı bir ortamda iletişimin yavaş olması beklenemez. Hızlı olan iletişimin içerisinde ise her zaman hatalar vardır. Bu sebeple bir müşteriniz ile iletişim kurarken mutlaka dikkatli ve seçici olmanız gerekiyor.

Peki, Dijital Pazarlama Nerelerde Kullanılabilir?

Dijital pazarlama adı üzerinde anlaşılacağı gibi internetin olduğu her yerde kullanılabilir. Ancak daha açıklayıcı olmak için:

• İnternet sitelerinde kullanılır.

İnternet sitenizde herhangi bir ürünü sergilemeniz sadece o ürüne 100 TL’lik reklam çıkmanız sonucunda ortalama satış miktarınız 79 adet olacaktır. Burada verilen değerler gerçek değerlerdir. Dijital pazarlama ajanslarından alınan verilere göre düzenlenmiştir. Tek ürün, doğru hedefleme ve doğru strateji ile 100 TL’lik yatırım sonucunda 79 adet satış rakamı elde edebilirsiniz. Ürünün fiyatı 50 TL olduğu düşünüldüğünde (Geliş fiyatı 30 TL) 3950 TL’lik satış rakamı elde edilecek. Net kar miktarı ise 1580 TL olacaktır. Burada verilen reklamın ortalama yayın süresi 3 saattir. Sadece bölgesel ve deneysel bir çalışma yapılmış ve sonuç olarak bu rakamlar ortaya çıkmıştır.

• Sosyal medya sitelerinde kullanılır.

ABC butiği daha önce hiç web site kurmadı. Instagram sayfası açmadı, Facebook ile bağlantısı yok. Bir dijital pazarlama ajansı tarafından ücretsiz bir deney yapılması teklif ediliyor. İşletme sahibine bu deneysel çalışmanın ücretsiz olması ve satılan ürünlerin parasının tamamen işletmeye ait olacağını söyleniyor. İşletme sahibi haliyle kabul ediyor. İşletmeye sadece Instagram sayfası ve reklamların sağlıklı çalışabilmesi için Facebook sayfası açılıyor.  Instagram sayfasına biyografi, logo, web site adresi, açıklamalar ekleniyor. Instagram sayfasına 3 adet ürün gönderisi paylaşılıyor, stok adedi ise toplam 3000. 800.000 takipçili bir influencer hesabından 1 saatlik reklam paylaşımı yapılıyor. 1 saatin sonunda ise alınan toplam sipariş miktarı 6000 adet. İşletmenin tüm siparişlere yetişip yetişemediği bilgisi yok. Ama yapılan çalışma sonucunda alınan sonuç karşısında işletme sahibinin banka kredisi ile 100.000 TL dijital pazarlama hizmeti satın aldığı karşılıklı sözleşme ile kamuoyuna açıklanıyor.

• Blog sayfalarında kullanılır.

Blog sayfaları için herkesin bir fikri olmayabilir, ama size şöyle anlatayım. Burada okuduğunuz “Dijital Pazarlama Nedir?” başlığı altında yayınlanmış tüm içeriklerden daha değerli olan bu içeriği blog sayfası sayesinde okuyabiliyorsunuz. Çok sade anlatım yapmak gerekirse, bir giyim butik işletmesine ait blog sayfasında “Bugünün kombini” başlıklı içerikler paylaşmak demek en az günlük 500 tekil ziyaretçinin gönlünü fethetmek anlamına gelir. Eğer imkânınız var ise mutlaka ama mutlaka blog sayfanızı güncellemelisiniz. Eğer imkânınız yok ise mutlaka içerik ajansı ile irtibata geçmeli ve daha detaylı hizmet almalısınız.

• İnfografiklerde kullanılır.

İnfografik kelimesini duyunca aklınız karışmasın. Tarih tarih, gün gün yaptığınız ve daha kolay anlaşılabilir bir biçimde içerik paylaşımına infografik denir. İnfo (Bilgi) Grafik (Çizim) kelimelerinin birleşiminden oluşur. Coca Cola markası her yıl başarıları ve başarısızlıklarım adı altında infografik paylaşır. Kullanıcıların bu paylaşıma verdiği tepki ise diğer tüm paylaşımlara denk geliyor.

• Dijital Halkla İlişkiler çalışmalarında kullanılır.

Eskiden markanın tüm sorunlarını emen ve halk ile marka arasında bir köprü olan kişiler vardı. Bu kişilere halkla ilişkiler çalışanı denirdi. Şimdi, eskisi gibi yine marka ile halk arasındaki köprüyü kuran ve tüm sorunları ortadan kaldıran kişilere dijital halkla ilişkiler sorumlusu deniyor. Geleneksel günlerde nasıl bu personellere ihtiyacımız vardı ise bugün de aynı şekilde ihtiyacımız var.

Dijital Pazarlama Teknikleri ve Araçları

Burada verilen teknikler yüzeysel kabul edilebilir ancak dünyanın en gelişmiş dijital pazarlama teknikleri ile karşı karşıyasınız. Burada verilen tüm örnekler denenmiş ve onaylanmıştır.

• Arama Motoru Optimizasyonu Tekniği

Arama motoru optimizasyonu (SEO) İngilizce anlamı ile Search Engine Optimization anlamına gelir. SEO, web sitenizin arama motorlarında doğal arama kısmında yükselmesine olanak sağlayan bir tekniktir. Bu teknik ile yeni açmış olduğunuz web site ilgili anahtar kelimelerde ilk 100 sonuç içerisinde çıkmayabilir. Ancak profesyonel SEO çalışması ile beraber ilk sayfada çıkabilir. Bu da doğal satış hacminizi oluşturur. İçerik pazarlaması her ne kadar dijital pazarlamanın kalbi olsa da arama motoru optimizasyonu da beynidir. Bu sebeple dijital pazarlama yatırımlarınızı yaparken mutlaka bu ayrıntıları iyi öğrenin. Öğrendikten sonra profesyonellere sorun ve nasıl yapılacağını öğrenmeye çalışın.

• İçerik Pazarlama Tekniği

İçerik pazarlama, dijital pazarlamanın kalbidir. Dijital pazarlama ile ilgilenen tüm markaların mutlaka ama mutlaka içerik pazarlaması ile yakından ilgilenmesi gerekir. İçerik pazarlaması, markanın hikâyesini anlatabildiği bölümüdür. Hikâye içerisinde açıkça mesajınızı iletebildiğiniz her şey içerik pazarlama adına uygundur. Dikkat çeken, marka ile müşteri arasındaki köprüyü oluşturabilecek görsel, video, yazı ve haber gibi tüm detaylar paylaşılabilir. Kaliteli bir şekilde sunulmuş olan hikâye, marka ile müşteri arasındaki bağı çok daha sıkı yapacaktır. Deneysel bir çalışma olarak Gitti gidiyor blog sayfasını takip edebilirsiniz. Blog sayfasında paylaşılan her içerik içerik pazarlamasına örnektir. İçerik pazarlaması ile beraber aslında hiç ilişkiniz olmayan müşteri gruplarını dahi etkileme şansına sahipsiniz. Aslında içerik ne kadar etkiliyse o kadar etkileyebilirsiniz. Bunun için çok daha profesyonel bir içerik ajansı ile çalışma fırsatına sahip olmalısınız.

• Sosyal Medya Araçları

Sosyal medya aslında markanızı insanlaştıran en önemli olgudur. Sosyal medya sayesinde müşterilerinizin sorularına yanıt verebilir, dengeli ve kitleye doygun bir şekilde hedef kitle iletişimi kurabilirsiniz. Dünyanın en iyi pazarlama araçlarından bir tanesi olan sosyal medya için örnek vermek gerekirse: Facebook, Twitter, LinkedIn, Google, Pinterest ve Instagram sayesinde tüm dünya olmasa da size en yakın hedef kitle ile bizzat iletişim kurabilirsiniz.

• Mobil Araçlara Uygun Web Site

Artık tüm dünya mobil cihazıyla internete bağlanıyor. Bir bilgisayar karşısına geçerek işlemlerine devam eden insan sayısı bir elin iki parmağından fazla değil. Bu sebeple (Zaten internet siteniz olması gerekiyor) internet sitenizin mutlaka ama mutlaka mobil uyumlu hale gelmesi gerekiyor.

• Site İçerisinde Kampanya ve Promosyonlar

Web siteniz içerisinde düzenli bir şekilde kampanya ve promosyonlar düzenlemelisiniz. Trendyol’dan örnek almak gerekir ise (Düzenli kampanya ve indirim) kampanya düzenleyen mağazaların ön plana çıkartılması ve anlık stok tüketilmesine sebebiyet veriyor. Ayrıca müşteriye sunulan kampanya ve promosyonlar çok iyi bir dijital pazarlama tekniğidir. Ancak sadece kampanya ve promosyonlara güvenerek yola devam etmeye çalışmak yanlış olacaktır. Bu sebeple tüm teknikleri aynı anda uygulamanız çok önemlidir.

• Hedef Kitle Hedefleme (Reklam)

Hedef kitlenizi mutlaka doğru bir şekilde hedeflemeniz gerekiyor. Hem Google hem sosyal medya sitelerinde vereceğiniz reklamlara yönelik eğilimler mutlaka çok kaliteli bir şekilde hedeflenmeli. Potansiyel müşterilerinizi müşteri durumuna getirecek olan müşterinin zihnine girebilmektir. Penti markası Türkiye’nin en iyi hedef kitle hedeflemesi yapabilen markalarından bir tanesidir. Kişinin ihtiyacı yokken dahi “Külotlu çorap alsam mı?” sorusunu sordurtur. Ayrıca çerez yerleştirmeyle beraber web sitenize bir kez dahi girmiş tüm kullanıcılara düzenli bir şekilde reklam gösterimi yapabilmek çok etkili bir dijital pazarlama tekniğidir. Ayrıca web sitenize kayıt olmuş kişilere mutlaka mailing yapmalısınız. Mailing yöntemi ile mevcut müşterilerinize düzenli bir şekilde mail gönderebilirsiniz.